چگونه داستان علمی تخیلی بنویسیم؟

داستان علمی تخیلی یکی از خلاقانه‌ترین ژانرها در نوشتن داستان است. داستان‌ تخیلی خواننده‌ها را به ماجراجویی در کهکشان‌های دوردست، قعر اقیانوس‌ها یا جایی بین آن‌ها می‌برند. داستان تخیلی مخاطب را با شخصیت‌های ماورایی و تکنولوژی‌های آینده آشنا می‌کند.

فراموش نکنید که پادکست نویسندگی خلاق را در کست باکس گوش کنید. من در این پادکست در مورد داستان نویسی و نویسندگی صحبت می‌کنم و سعی می‌کنم در این مسیر در کنار شما باشم. پیشاپیش ممنون از حمایت شما بابت سابسکرایب کانال و معرفی به دیگران. 

داستان تخیلی چیست؟

داستان تخیلی غیر واقعی است و چیزهایی در آن‌ها دیده می‌شود که در دنیای واقعی وجود ندارد. این داستان‌ها موضوعات مختلفی دارند که از جمله آن‌ها سفر در زمان، سفر در فضا، زندگی آینده و یا درگیری با پیامد‌های پیشرفت‌های علم و تکنولوژی هستند.

تاریخچه ادبیات علمی تخیلی

تاریخچه نوشتن داستان علمی تخیلی به قرن دوم برمی‌گردد. "یک داستان واقعی" اثر سایرین ساتیریست لوسین، اولین داستان علمی تخیلی است که به کاوش در جهان‌های دیگر و زندگی‌های ماورایی می‌پردازد. 

داستان‌ تخیلی مدرن در دوران روشنفکری رشد کرد. در این زمان نویسندگان با موجی از داستان‌ تخیلی مثل "آتلانتیس جدید" نوشته فرانسیس بیکن، " سمنیوم" نوشته یوهانس کپلر و "تاریخچه شگفت‌انگیز ایالات و امپراتوری‌های ماه" نوشته سایرانو دوبرگراک به تحولات و پیشرفت‌های علم و تکنولوژی واکنش نشان دادند.

داستان‌های علمی تخیلی سنگین و سبک: چه تفاوتی در نوشتن دارند؟

داستان‌ تخیلی به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: داستان‌ تخیلی سبک و داستان‌ تخیلی سنگین.

· رمان‌های علمی تخیلی سنگین: این رمان‌ها براساس واقعیت‌های علمی نوشته می‌شوند. آن‌ها الهام گرفته از علوم واقعی یا مسلم مانند شیمی، فیزیک و ستاره‌شناسی هستند.

· رمان‌های تخیلی سبک: دو حالت دارند، یا پایه علمی ندارند یا الهام گرفته از علوم اجتماعی نرم مانند روانشناسی، انسان شناسی و جامعه شناسی هستند.

این عنوان‌ها به خوانندگان کمک می‌کنند تا به سرعت به ساختار یک رمان تخیلی پی ببرند و بدانند که باید چه انتظاری از آن داشته باشند.

انواع داستان تخیلی

1.  داستان فانتزی: داستان‌ علمی تخیلی الهام گرفته از افسانه‌ها و اساطیر که اغلب نشانه ای از جادو در آن‌ها دیده می‌شود.

2.  داستان ماوراء طبیعی: داستان‌ تخیلی در مورد دانش سری یا توانایی‌های پنهان مثل جادوگری، احضار روح و قابلیت‌های روانی

3.  داستان آرمان‌شهری: داستان‌ تخیلی در مورد جوامع ایده‌آل و تمدن‌هایی که از نظر نویسندگان، عالی و بی نقص هستند. این ژانر اغلب حالت طنز دارد.

4.  داستان  ضد آرمان‌شهری: جوامعی که از نظر نویسنده به دلایلی مانند فقر، قوانین حکومتی و ستم بد هستند.

5.  اپرای فضایی: این عنوان نوعی بازی با اصطلاح "soap opera" است که به برنامه‌های تلویزیونی احساسی و کم ارزش اطلاق می‌شود. این داستان‌ها در فضا اتفاق می‌افتند و موضوعاتی مانند نزاع، عشق یا ماجراجویی دارند.

6.  وسترن فضایی: ترکیبی از داستان تخیلی و ژانر وسترن

7.  سایبرپانک: داستان‌ تخیلی که تکنولوژی پیشرفته را در کنار جوامعی شکست خورده و با پیشرفت کمتر به تصویر می‌کشند.

8.  استیم پانک: داستان‌ تخیلی که تکنولوژی را با ماشین‌های موتور بخار ترکیب می‌کنند.

ویژگی‌های داستان علمی تخیلی:

به ژانر علمی تخیلی اغلب "ادبیات ایده‌ها" می‌گویند. رمان‌های تخیلی شامل طیف گسترده‌ای از مفاهیم مربوط به آینده هستند. از آنجایی که این داستان‌ها بسیار خیال‌انگیز هستند هرچیزی در آن‌ها ممکن است، به ویژه در رمان‌های تخیلی سبک. یک رمان تخیلی می‌تواند درمورد فضا، سفر در زمان، موجودات فضایی و یا حتی در مورد موجودات فضایی باشد که در حال سفر در زمان هستند.

همه داستان‌های تخیلی صرف نظر از محیط و شخصیت‌های داستان، پیچیده هستند. آن‌ها جزئیات ریزی دارند و در حال کشف تفاسیر و موضوعات گسترده‌تر در مورد جوامع زیر پوسته ظاهری هستند.

عناصر کلاسیک رمان علمی تخیلی:

· سفر در زمان

· ترابرد یا تبدیل انرژی به ماده

· کنترل ذهن، تلپاتی و حرکت اجسام توسط ارواح

· موجودات فضایی، موجودات ماورایی و جهش‌ یافته‌ها

· سفر و کاوش در فضا

· جنگ بین سیارات

· جهان‌های موازی

· جهان‌های ساختگی

· تاریخچه‌های غیرمرسوم

· تکنولوژی نظری

· ربات‌ها و کامپیوترهای فوق هوشمند

4 نکته برای اینکه داستان‌ تخیلی بنویسیم

شاید برایتان سوال پیش بیاید که " چگونه داستان تخیلی بنویسم؟" 

هنگام داستان نویسی علمی تخیلی به موارد زیر توجه کنید:

1. از زندگی واقعی الهام بگیرید:

از جامعه کنونی خود برای نوشتن داستان ایده بگیرید و با همان ایده پیش بروید. حتی اگر انسان‌ها در زندگی واقعی نمی‌توانند آینده خیلی دور را  پیشبینی کنند، درعوض داستان تخیلی می‌تواند چندین ورژن مختلف از آینده را پیش بینی کند.

2. کمی تحقیق کنید:

به نظر می‌رسد تحقیق با تخیل تناقض دارد ولی مهم نیست که چقدر از حقایق تاریخی منحرف می‌شوید. تحقیق پروژه شما را تقویت می‌کند. ممکن است تحقیق در مرحله چرک نویس باعث انحراف یا کاهش سرعت پیشروی طرح شما باشد ولی توجه داشته باشید که باید خواننده را در داستان غرق کنید و کاری کنید که دنیای ساختگی شما را باور کند. اگر جزئیات غلط بیاورید دیگر آن‌ها داستان شما را باور نخواهند کرد.

3. برای جهان رمانتان قوانینی وضع کنید و به آن‌ها وفادار باشید:

داستان تخیلی به خودی خود جذابیتی ندارد بلکه باید در چارچوب قوانین خودش گیرا، باور کردنی و بدون اشتباه باشد. قوانین به داستان شما ارزش می‌دهند و اوضاع را برای مخاطبان و شخصیت‌های داستان به کلی تغییر می‌دهند. بعد از وضع یک قانون، اگر آن را نقض کنید، حیله یک داستان باور کردنی و گیرا هم برملا می‌شود.

4. داستان را بر پایه واقعیت نگه دارید:

هر چیز مربوط به تکنولوژی یا موضوع خارق العاده‌ای که در داستان تخیلی اتفاق می‌افتد باید ریشه در چیزهایی داشته باشد که بشر قادر به انجام آن‌ها یا در تلاش برای انجام آن‌ها است.